Zdrowy Umysł – ZŁOŚĆ

Ludzie mówią nie złość się, uspokój się, ludzie mówią zapanuj nad tym, bądź grzeczny, nie krzyw się tak, nie rób takich min, nie wymachuj rękami, siedź prosto i się nie wychylaj, takich rzeczy się nie robi, bo komuś będzie przykro… A guzik. Właśnie chcę się złościć, chcę to z siebie wyrzucić, a nie wciągać do środka, by mnie spalało od wewnątrz.

Złość jest emocją trudną, ponieważ społecznie narosło wokół niej tabu; do tego stopnia, że jest nazywana złą emocją. Dlaczego? Złość nie jest wygodna w odbiorze, rodzi dyskomfort, bo ktoś stawia opór i nie będzie tak, jakbyśmy sobie to wyobrażali etc. Złość albo sprawia, że musimy się obejść smakiem i nie otrzymać tego, co chcieliśmy, albo sprawia, że musimy się bardziej zaangażować. Złość jest taką emocją, która sprawia, że po drugiej stronie musimy dojrzeć drugiego człowieka, z jego potrzebami, lękami i całą jego wyjątkowością. Złość powoduje, że w miejscu, gdzie chwilę temu był bierny odbiorca naszych żądań i potrzeb, nagle rodzi się człowiek z krwi i kości.

Wszystko w nas czemuś służy, więc czemu służy ta złość? Jaką funkcję może ona spełniać?

Jeśli spojrzeć na energię złości i jej przeżywanie w ciele, moglibyśmy ją opisać jako rosnące napięcie, które przepycha się na zewnątrz, jak coś, co rodzi się w środku i chce się z nas wydostać. Napinają się mięśnie, oddech przyśpiesza, zaciskają się pięści, skóra nabiera czerwonej barwy, czasami uwidaczniają się żyły, zaczynamy mówić głośniej i na twarzy rodzi się tak specyficzny grymas, który nawet najmniejsze dziecko potrafi odwzorować, jeśli zechce narysować kogoś wkurzonego. Gdy pytałem ludzi: co się dzieje w Ich ciele, kiedy odczuwają złość, często słyszałem wypowiedzi: “czuję się, jakbym miał za chwilę wybuchnąć”, “jak kocioł, który za chwilę rozsadzi ciśnienie”, “cały gotuję się w środku i wszystko zaczyna we mnie kipieć”. To normalne, ponieważ złość jest po to, by wyrzucić coś z siebie, złość jest do stawiania i obrony granic, złość dostarcza nam energii, by odepchnąć to, co jest dla nas złe.

Jeśli zatrzymamy ją w sobie, to tak jakbyśmy trzymali granat obronny w ręce, wyciągnęli zawleczkę i zamiast rzucić w nacierającego na barykadę wroga, odłożylibyśmy go na krześle i przykryli sobą. Co się wtedy stanie? Wybuch, który zamiast obronić, uderzy w nas samych.  

Złość jest po to, aby wypchnąć coś, czego nie chcemy, poza bezpieczne granice, by obronić się przed tym, co niekoniecznie nam służy. Złość to emocja, której energia ma zapewnić nam przestrzeń, w której może powstać coś pięknego, coś nowego i coś naszego. Czasami wyraża się przez słowa, czasami przez opór, niezgodę, czasami przez fizyczny akt obrony. To, o czym nie wolno nam zapomnieć, to fakt, że złość służy do obrony, nie do ataku.

Jak przeżyć złość

Nie bójmy się złości, nie zamykajmy jej w sobie. Poniżej 6 kroków, które pozwolą Ci przejść przez wyrażenie złości:

• Uświadom sobie, co się z Tobą dzieje. Poczuj, co jest obecne w Twoim ciele: napięcie, może ból, może masz zaciśnięte pięści lub zaciskasz szczęki. Skonfrontuj się z tym, jakie odczucia płyną z Ciebie, z Twojego ciała. 
• Pomyśl, co odczucia w ciele chcą Ci powiedzieć. Jaka informacja z tego płynie dla Ciebie. Możesz sobie zadać pytanie: co te moje zaciśnięte pięści by powiedziały, gdyby mogły mówić?” Połącz odczucie z konkretną potrzebą. 
• Gdy już wiesz, czego potrzebujesz, pomyśl jak to zrealizujesz. Dokonaj analizy myślowej różnych wariantów. Twoim celem jest osiągnięcie stanu gotowości do działania.
• Działaj – działanie to ruch służący osiągnięciu celu, zaspokojeniu potrzeby, powrotu do równowagi. Złość służy do ekspresji “Ja”, taką manipulację środowiskiem, która pozwoli na przywrócenie pożądanego stanu granic. 
• Kontakt pozwalający na utworzenie nowych granic, nazwanie ich i utrzymanie, tworząc tym samym nową rzeczywistość. 
• Wyciszenie i wycofanie, które pozwolą na odpoczynek i znalezienie bezpiecznego miejsca w sobie. Przyjmij to doświadczenie i oceń jego wpływ na Ciebie, co Ci się podoba, a co zrobisz następnym razem inaczej. 

Złość jest naszym przyjacielem, który motywuje do działania, który służy temu, by oczyścić przestrzeń i stworzyć coś nowego, lepszego. Złość może być jak dzikie nieokiełznane zwierzę, puszczone wolno wydaje się być nieprzewidywalnym. Często spotykałem się wśród ludzi z wyobrażeniem, że gdy pozwolą przemówić swojej złości, to będą niszczyć lub nawet mogą zabić. Tak się dzieje, gdy ją wypieramy i nie pozwalamy jej dojść do głosu. To wyobrażenie jest wymówką, wyuczoną na potrzeby uzyskania akceptacji ze strony świata.

Michał Śmiałowski